Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası tarafından düzenlenen Deprem bölgesindeki demiryolları ağının durumuna dair hazırlanan raporda rayların, tünel ve köprülerin hasarlı olduğu, seferlerinin yapılamadığı belirtildi. Gar ve istasyon binalarının da hasarlı vurgulanırken çok sayıda emekçinin ve ailelerinin hayatını kaybettiği ifade edildi.
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nda (TCDD), Devlet Hava Meydanları İşletmeleri’nde (DHMİ) ve limanlarda örgütlü olan Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası’nın ( BTS ) Genel Sekreteri İsmail Özdemir, deprem felaketinin yaşandığı kentlerdeki demiryolları ağına ilişkin tespit ve incelemelerde bulunarak rapor hazırladı.
“Fay hatları üzerinde olan ülkemiz coğrafyasında bilimsel nitelikten uzak, fizibilitesi yapılmamış popülist ulaştırma politikaları sürmektedir.”
GÜÇLENDİRİLEN LOJMANLAR YIKILMADI
Özdemir, BirGün’e yaptığı açıklamada ise “Deprem bölgesindeki TCDD lojmanlarını da gezdim. Fevzipaşa, Pazarcık, Doğanşehir, Kapıdere istasyon binaları yıkıldı. Aynı istasyonlardaki bazı lojmanlara TCDD’nin Emlak İnşaat Dairesi tarafından güçlendirme yapılmıştı. Güçlendirme yapılan lojmanlarda herhangi bir tahribat ve yıkım olmadı. Bazı lojmanlar için yapılan güçlendirme her lojman için yapılmış olsaydı yaşanan deprem felaketinde can kaybı dah az olacaktı. Belki de Fevzipaşa ve diğer istasyonlarda kaybettiğimiz personel bugün yaşıyor olacaktı” diye konuştu.
Raporda şu ifadelere yer verildi;
6 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17’de Merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde 7.7, daha sonra saat 13.24’ de ise Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde 7,6 büyüklüğünde şiddetli iki büyük deprem olmuştur. Deprem, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye, Şanlıurfa illeri, ilçeleri ve köylerinde ölümler ve bina yıkımları meydana getirmiştir. Diğer il ve ilçelerde de deprem etkisi hissedilmiştir. 11.2.2023 tarihi itibariyle resmi rakamlara göre 22327 insan kayıp edilmiş, 80278 insan yaralanmıştır. Depremin getirdiği felaket yine resmi açıklama ile 4.seviye alarm boyutunda olup uluslar arası yardım çağrısında bulunulmuştur.
Yaşanan deprem felaketinin ardından Konfederasyonumuz KESK’ de iş kolu MYK’ları ile acil toplantı yapılmıştır. Kriz masası oluşturulmuş deprem bölgesinden şube yürütme kurulları ile iletişimlere geçilmiştir. KESK ve İş kolu MYK’ ları ile görev dağılımı yapılarak 7 şubat günü sabah üçer kişilik ekiple Adana, Malatya, Gaziantep ve Adıyaman’a dört ayrı bölgeye hareket edilmiştir. Sendikamız Genel Sekreteri İsmail Özdemir KESK ve Eğitim Sen MYK sı’ üç kişi ile Adana’ya hareket edip Adana Şube Yürütme Kurulu üyeleri ile Adana, Hatay, İskenderun, Samandağ, Osmaniye il ve ilçeleri ziyaret edilmiştir.
Şubelerimiz Yürütme Kurulu üyeleri, temsilcilerimiz ve üyelerimizle yapılan görüşmelerde meydana gelen can kayıpları, ev ve iş yerleri yıkımları genel durum hakkında bilgiler edinilmiştir. Ulaştırma iş kolunda örgütlü olan sendikamız deprem bölgesindeki Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına bağlı işyerleri, demiryolları, garlar, Devlet Hava Meydanları ve limanlar, lojmanların genel durumlarını, görülen ve alınan bilgileri tespit etmiştir.
Genel Durumlar ve İş yerleri;
Demiryolları; Malatya – Narlı, Narlı – Gaziantep, Bahçe – Fevzipaşa, Fevzipaşa – Narlı, Toprakkale – Narlı demiryolu hat kesiminde, sanat yapılarında, tünellerde, köprü ve menfezlerde tren trafiği yapılamayacak düzeyde hasarlar olmuştur. Tren trafiğine kapatılmıştır.
Malatya – Yolçatı ve Malatya – Çetinkaya arası kontrollü ve düşük hızda tren trafiği yapılmaktadır.
Gaziantep şehir içi çalışan Gaziray trenleri durdurulmuştur.
Elektrikli hat kemsinde yüksek gerilim beslemesi yapan trafo merkezlerinin birkaçında da arızalar meydana gelmiştir.
İskenderun limanda, sahada ve rıhtımlarda hasarlar meydana gelmiştir. Beton sahalarda ve yollarda çatlaklar oluşmuştur. Sahadaki bazı konteynerler devrilmiş, devrilen konteynerlerde yangın başlamıştır, liman içerisinde, denizden, karadan ve havadan yangın söndürme çalışmalarının sürdüğü görülmüştür.
Hava Meydanlarından, Hatay Hava Alanı pisti hasarlı olup uçak trafiğine kapatılmıştır.
Hasarlı Binalar ve Yapılar:
Narlı, Nurdağ, Türkoğlu, Pazarcık istasyon binaları ile Fevzipaşa depo ve yatakhane binaları yıkılmıştır.
İskenderun lokomotif bakım, tamir ve ikmal depo binasının çatı kısmını ve bir taraf duvarının yıkılarak ağır hasarlandığı iki lokomotifide yıkılma esnasında hasarlandırdığı görülmüştür.
Malatya Bölge idari binası, Malatya Kumanda Merkezi ağır, Malatya Gar binası hafif hasarlanmıştır.
Üyelerimiz ve Çalışanlar:
Malatya Yol Bakım Şefliğinde çalışan Hat Bakım Onarım Memuru Ebru Fındık göçük altında kaldığı,
Toprakkale İstasyonunda nöbetçi güvenlik görevlisi Yalçın Avşar’ın kendisinin sağ, eşinin ve üç çocuğunun vefat ettiği,
Fevzipaşa istasyonunda Gar Şefi Mehmet Tahsin Korkusuz, eşi ve bir çocuğu vefat ettiği,
Fevzipaşa istasyonunda güvenlik görevlisi Ahmet Yıldız’ ın vefat ettiği,
Fevzipaşa istasyonunda Tren Teşkil İşçisi Nazif Bilben, eşi ve üç çocuğunun vefat ettiği,
Gaziantep İslahiye İstasyonunda Tren Teşkil Memuru Halil İbrahim Kara’nın vefat ettiği,
Hatay Payas Gar Müdürlüğü personeli Salih Gezer eşi ve torununun vefat ettiği,
Hatay Payas Gar Müdürlüğü personeli Feyzullah Eroğlu sağ eşinin vefat ettiği,
İskenderun’da personelimiz Hasan Dağlı’nın, kendisi, eşi ve üç çocuğunun vefat ettiği,
Nurdağ İstasyonunda Atilla Yıldız annesi, 3 kardeşi ve toplam 9 yakınını kaybettiği,
Hatay Arsuz Eğitim ve Dinlenme Tesis Müdürlüğünde görevli Koruma ve Güvenlik Görevlisi Gürkan Güllü’nün (Hizmet Alımı) kendisinin iyi olduğu, kardeşinin vefat ettiği,
İskenderun’da İsmail Yalçınöz ve eşimin vefat ettiği,
İskenderun’da Kadri Oktay, eşi ve 4 çocuğunun depremin 4.gününde enkazdan sağ çıkarıldığı,
Pazarcık İstasyonunda operatör Ahmet Turan Akbaş ve çocuklardan birisi enkaz altından sağ kurtarıldı, çocuğunun biri iyi durumda olup çocuğu enkaz altında olduğu,
Halen artçı depremler devam etmektedir. Bu artçı depremler nedeniyle yeni hasarlar meydana gelebilmektedir. Depremin büyüklüğü, kapladığı alanın genişliği ve iletişimde yaşanan sorunlar nedeniyle ulaşamadığımız üyelerimiz bulunmakta olup bu nedenle yukarıda yer alan bilgiler dışında da kendisi, ailesi ve yakınları yaralanan, evleri hasar gören veya yıkılanların olma ihtimali yüksektir. Merkez Yürütme Kurulu ve Şube Yürütme Kurulu üyelerimiz sahada ziyaretlerini sürdürmekte olup yeni bilgilere ulaştıkça paylaşılacaktır.
Sonuç ve Değerlendirme:
Ülkemiz bilindiği üzere bir çok bölgelerinden depremin nedenini oluşturan fay hattı geçmektedir. Geçmiş tarihlerden bu tarafa düzenli olmayan aralıklarla farklı bölgelerde çok sayıda depremler meydana gelmiştir. 1999 yılında İstanbul ve İzmit depremlerinde binlerce insan hayatını kaybetmiş, binlerce insan yaralanmış ve engelli kalmış, büyük mal kayıpları olmuştur. Dönemin iktidarı yaşanan facianın tekrarı yaşanmaması için bina yapılaşmasına özel Deprem Yönetmeliği oluşturmuştur.
Uzmanlar o günden beri deprem gerçeğinin gündemde tutulmasını tarihi belirli olamayan ama olması yüksek muhtemel yeni depremlerin olacağını bilim insanları sürekli dile getirmişlerdir ve getirmekteler. Yaşanan depremler sonucunda görüldüğü üzere gerek bilim insanlarının uyarıları doğrultusunda önlemlerin alınmadığı, yapılaşmada Deprem Yönetmeliğine uygun imalatların yapılmadığı görülmüştür.
Son yaşanan deprem bölgesinde bir taraftan yaşanan drama, diğer taraftan binaların proje ve imalatında, zemin etütlerinde dikkate alınmayan yönetmelikler ile çok büyük eksikliklerin getirdiği felakete tanıklık edilmiştir.
Deprem Bölgesinde asli ve tali sorumluluğu bulunan otoriteler yaşanan felaketin mağdurları ile empati yapma yerine siyasi rol kapma ve popülizme ısrarla devam ettikleri görünür bir hal almıştır.
Fay hatları üzerinde olan ülkemiz coğrafyasında bilimsel nitelikten uzak, fizibilitesi yapılmamış popülist ulaştırma politikaları sürmektedir. Yüksek Hızlı Tren Hatlarındaki imalatlarda Projeye uygun imalatların yapılmadığı Proje revizesine gidildiği ve böylelikle de yüksek hızda yüksek risk barındırdığı sendikamızca daha önce tespitler yapılıp raporlar TCDD’ye iletilmişti.
Yaşanan deprem felaketi olağanüstü boyutta olup kamunun imkanları ile karşılanma imkanı bulunmadığından uluslar arası bir dayanışma gerekmekte olduğu resmi makamlar tarafından da belirtildiği üzere iş kulumuz olarak bu durum tüm ayrıntıları ile de üst örgütlülüğümüz olan Avrupa Taşımacılık Çalışanları Federasyonu (ETF) ve Uluslar arası Taşımacılık Çalışanları Federasyonu ( ITF ) bildirilmiştir.
Üyelerimiz gerekli duyarlılığı göstererek sendikamız Genel Merkez hesabına imkanları ölçüsünde bağışlar yapmaktadırlar. Depremde mağdur olan üyelerimizle gerekli dayanışma sağlanacaktır. Sendikamız tarafından tüm imkanlarımızı kullanarak depremden etkilenen üyelerimizle önce kısa vadede acil ihtiyaçların giderilmesi, ardından da uzun vadede yaşamlarını idame ettirecekleri bir ortamın sağlanması amacıyla dayanışma gösterilmesi planlanmaktadır.
Yapılan tetkiklerde;
Merkezi organizasyon, koordinasyon ve otoritenin olmadığı,
Projelendirmede özellikle 1999 yılı deprem sonrası yürürlüğe giren Deprem Yönetmeliği’ne göre kullanılması gereken nervürlü demirlerin olmadığı, bağlantılarının yapılmadığı, kolon, kiriş ve tabla betonlarda yeterli demir olmadığı,
Tetkik süresince farklı il ve ilçelerde yıkılan, hasar gören binalarda özellikle bina isimleri ve tarihleri görülebilenler tespit edilmiştir. Gerek 1999 yılı sonrası gerekse yakın tarihli inşa edilmiş çok sayıda konut ve iş yerlerinin tamamen yıkıldığı, ağır hasar gördüğü ve dolayısıyla mevzuata itibar edilmediği, gerekli merkezi denetimlerin yapılmadığı,
Çok sayıda binada üst katların ağır hasarlı olduğu ama yıkılmazken ticari amaçlı kullanılan giriş katlarındaki kolon direklerinin sonradan kesilmesinden dolayı giriş katlarının tamamen yıkıldığı,
Tarım arazilerinde riskli dikey yapılaşma yapıldığı,
Yine çok sayıda binanın ağır hasar görmesine karşın katların yıkılmadığı fakat zemin etütlerinin gevşek zemin ve tarım arazisine yapıldığından kütle halinde devrildiği ve yan yattığı,
Ülkemizde olması yüksek muhtemel olan depreme karşı kent merkezlerinde yetersiz alan, toplanma bölgesi, kamusal alan olmadığı,
Depremden sonra ve ilerleyen günlerde merkezi asli sorumluluk sahiplerinin, otoritenin olmadığı hiçbir organizasyonun ve koordinasyonun yapılmadığı tamamen bir kaotik ortam ve koşullar olduğu,
Deprem bölgesinde Hatay ve Samandağ %80 oranında konutların oturulamayacak halde olduğu,
Yüksek Gerilim direklerinin devrildiği,
Kara yollarında yarıklalar olduğu ve kaotik ortamda bu yarıklara hiçbir işaretleme yapılmadığı ve trafik kazalarına neden olduğu,
Yıkılan konutlarda kurtarma çalışmalarına başlanmadığı, profesyonel ekip olmadığı, bir çoğu hayatını kurtaran yöre insanı ve gönüllülerden oluştuğu ve kendi imkanlarınca kurtarma çalışmaları yaptığı,
Acil ihtiyaç malzemelerinin tedarikinde, sevkiyatında ve tesliminde yetersizlikler olduğu,
Çadır dağıtımında gözle görülür şekilde her bölgeye ihtiyaç dahilinde dağıtılmadığı bazı bölgelerde hiç olmadığı,
Mobil imkanlarla sağlanabilecek kullanma suyunun, hijyen malzemelerinin ve mobil WC lerin kurulmadığı,
Araçlarında barınabilme imkanı olanlar için akaryakıt, ısınmak için soba ve odun ve jeneratörler temin edilemediği,
Hayatını kaybeden yurttaşların defin işlemlerinde dini hizmetlerin yapılmadan defin edildiği, çok sayıda cenazenin kefensiz / torba içerisinde alelacele defin edildiği,
görülmüştür.
Kurumsal Hizmetler ve Tedbirler:
TCDD ve TCDD Taşımacılık A.Ş. Adana, Diyarbakır, Gaziantep, Malatya, Osmaniye, İskenderun gibi gar merkezlerinde yolcu vagonlarını, banliyö tren setlerini personel ve yakınlarının, yurttaşların kullanımına sunmuştur.
TCDD ve TCDD Taşımacılık A.Ş. personeli kumanya yemeklerini deprem mağdurlarına TCDD Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürlüğü organizasyonu ile göndermektedirler.
TCDD Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürlüğü depremden etkilenen bölge yurttaşlarına İskenderun’dan Konya’ya ve oradan YHT ile aktarmalı Eskişehir ve İstanbul’a, Malatya’dan Sivas üzeri Ankara ve İstanbul’a ücretsiz trenler sefere konulmuştur.
